دست و پای نویسنده در کارهای دفاع مقدسی بسته است - بابا آب داد

به گزارش بابا آب داد، به گزارش خبرنگار خبرنگاران در قم، نشست نقد و بررسی کتاب شیر دارخوین زندگی نامه شهید جواد دل آذر با حضور نویسنده اثر فاطمه دولتی، محمدعلی رکنی منتقد ادبی و جمعی از علاقه مندان به داستان و تاریخ شفاهی در محفل نقد روایت برگزار گشت.

در ابتدای این نشست محمد غفاری به عنوان مجری کارشناس به معرفی کتاب پرداخت گفت: کتاب روایت داستانی خوبی دارد و علی رغم اینکه روایت هایی مستند و واقعی در آن روایت می شود اما به حوزه داستان نزدیک تر است.

در ادامه فاطمه دولتی، نویسنده اثر به مراحل آماده سازی کتاب اشاره کرد و گفت: این کتاب زندگی نامه جواد دل آذر از شهدای شاخص قم است که نگارش آن دی ماه 1396 به من پیشنهاد شد. برای نگارش اثر، علاوه بر محتوا و گفت وگوهایی که موجود بود، احتیاج به مصاحبه های تکمیلی داشتم. این فرایند 8 تا 9 ماه طول کشید و در این مدت با دوستان، همرزمان و خانواده ایشان گفت وگوهایی داشتیم.

نویسنده کتاب شیر دارخوین اضافه نمود: شهید دل آذر زندگی پرفراز و نشیب جذابی داشتند که منحصر به دوران دفاع مقدس نبود. کتاب پیش از انقلاب و با ورود ایشان به ارتش شروع می شود.

وی شرح داد: از مسائل کارهای دفاع مقدسی این است که دست و پای نویسنده بسته است. در رمان لطافت ها و شیطنت هایی وجود دارد که معمولاً خانواده و نزدیکان شهید نمی پسندند. روی شهید دل آذر هم حساسیت خاصی بود. به همین خاطر کار نوشته شده 12 نوبت دورخوانی شد تا به این متن رسیدیم.

در بخش بعدی این نشست محمدعلی رکنی نویسنده و مدرس داستان نویسی تاکید کرد: باید درباره قهرمانان ما کتاب، مستند و فیلم خلق شود تا نه تنها در یادها بمانند که ارزش کارهایش هم به نسل های بعد منتقل شود. نسل ما احتیاج به الگوهای این چنینی دارد. شهید دل آذر ویژگی هایی فردی دارد. از جمله جسارت و شجاعت، که او را برای مخاطب جذاب می کند.

وی ادامه داد: ما در نوشتن داستان و رمان باید سراغ ریشه ها و سنت ها و قهرمانان خودمان برویم. اشخاصی که زندگی شان درام دارد و سوژه های مناسبی هستند برای نوشتن. ما تاریخ و عقبه ای داریم که درباره اش می توان نوشت. باید آسیب شناسی شود که چرا تا به حال آنقدرها سراغ شخصیت هایمان نرفته ایم.

نویسنده رمان سنگی که نیفتاد یادآور شد: کارهای اول در هر حوزه ای نواقصی دارد اما به هر حال این کارها مسیری برای کارهای بعدی باز می کنند؛ مثل همین کار که اگرچه در ابتدای راه است اما قدم موفقی است.

رکنی اضافه نمود: کتاب شیر دارخُوین ویژگی های خوبی دارد. مثلاً نویسنده در گلچین زندگی شهید دل آذر انتخاب های خوبی داشته است. این کتاب از پیش از سربازی تا شهادت جواد دل آذر را در برمی گیرد و با اتفاقاتی مانند قیام 15 خرداد، وقایع انقلاب و جنگ هم زمان است. از آنجا که شهید دل آذر شخصیت پرشر و شوری دارد، اتفاقات زیادی اطرافش هست و زمینه های پرداخت زیادی دارد.

این مدرس داستان نویسی در ادامه گفت: نکته خوب دیگر کتاب این است که نویسنده ذهن داستانی خوبی دارد. هر اتفاق روایت مستقلی دارد و هر خرده روایت در عین اینکه در خط سیری واحدی قرار می گیرد، استقلال روایت هم دارد.

وی به ایرادهای کتاب پرداخت و گفت: هرچند کتاب ایراداتی هم دارد. داستان جای تخیل است. جایی که باید بیافرینی و حتی شخصیت هایی را به ماجرا اضافه کنی. اما وقتی مثل این اثر خط روایتی دارید که ابتدا و انتها و اتفاقات مشخصی دارد، دست نویسنده بسته می شود.

این منتقد ادبی گفت: داستان باید چیزی بیشتر از روایت باشد. در یک اثر داستانی تخیل باید به پرواز درآید. برای اینکه به شخصیت اصلی نزدیک شویم، باید به درونش برویم و گاهی با تردید یا احساس هایی چون حسادتی که بعداً باعث پشیمانی او می شود روبه رو شویم. این به باورپذیری و همذات پنداری توسط مخاطب کمک می کند. برای این کار باید تعصبات درباره شهیدان شکسته شود تا دست داستان نویس باز شود و بتواند حال و هوای اتفاقات و شخصیت را در اثرش دربیاورد.

رکنی در انتها یادآور تأکید کرد: با اینکه نویسنده اثر یک خانم هستند اما فضاهای مردانه جنگ و انقلاب و شخصیت مردی که در بستر اتفاقات بوده خوب در آمده است. این نشان می دهد که ایشان بسیار به شخصیت شهید دل آذر نزدیک شده اند.