جزیره معتادان یا دهکده سلامت؟، شروط موفقیت درمان معتادان در دهکده - بابا آب داد

به گزارش بابا آب داد، درحالیکه بعضی کارشناسان حوزه اعتیاد نسبت به طرح دهکده سلامت انتقاد و اعلام مخالفت نموده اند، معاون پژوهشی موسسه کادراس این طرح را مشروط بر رعایت چند اقدام، طرح خوبی می داند و می گوید: در بسیاری از کشورهای دنیا این موضوع تایید شده که برای درمان معتادان باید آنها در بستر جامعه درمان و شرایطی برایشان مهیا گردد تا عادات بد را ترک نمایند؛ لذا در صورت راه اندازی دهکده سلامت معتادان، این دهکده باید در بطن شهر باشد یا در صورتی که قرار است در منطقه ای مجزا ساخته گردد باید به صورت طرح های پایلوت و آزمایشی آنالیز گردد.

منصور براتی در گفت وگو با بابا آب داد، با بیان اینکه طرح دهکده سلامت از چند منظر قابلیت آنالیز دارد، گفت: ما نیازمند ایجاد تحول در چرخه های درمانی اعتیاد هستیم، زیرا طبق آمارهای موجود حدود 90 درصد افرادی که در برنامه های ترک اعتیاد شرکت می نمایند مجددا دچار عود اعتیاد می شوند؛ بنابراین تعیین است در چرخه های درمانی اعتیاد در کشور دارای مشکل و نیازمند تحول هستیم، لذا هرگونه اقدام در راستای این تحولات، گامی مثبت خواهد بود.

چرا معتادان بعد از سم زدایی مجددا به چرخه اعتیاد بازمی گردند؟

وی توضیح داد: در نگاه اول زمانی که به پیشنهاد طرح دهکده سلامت نگاه می کنیم، به نظر طرح خوبی است، زیرا تا پیش از این، چندان طرحی برای ساماندهی معتادان متجاهر وجود نداشته و صرفا در بعضی موارد دیده شده است طرح هایی در راستای جمع آوری معتادان اجرا می گردد. هرچند که مراکز ماده 16 برای معتادان متجاهر وجود دارد اما معتادانی که در آن مرکز نگهداری می شوند بعد از فرآیند سم زدایی، مجددا به چرخه اعتیاد بازمی گردند.

براتی با بیان اینکه افراد معتاد عمدتا دچار یک مدل تفکری هستند که به آن طرز فکر اعتیادآور می گویند و در افراد به شخصیت اعتیادآور تبدیل می گردد، گفت: افراد دارای اعتیاد تفکرات خاصی دارند، همه چیز را مطلق می بینند و خود را قربانی بی توجهی یا کم توجهی دیگران می دانند؛ این نوع نگرش ها باید زمان درمان افراد دارای اعتیاد از آنها جدا گردد. این درحالیست که در کمپ ها کمتر چنین اتفاقی رخ می دهد و نتیجه آن است که معتادان با وجود اینکه در دوره های سم زدایی شرکت می نمایند، دوباره به چرخه اعتیاد بازمی گردند.

ایجاد دهکده سلامت طرح خوبی است اگر...

به گفته معاون پژوهشی موسسه کادراس، در مراکز و کمپ ها حدود 70 درصد کاری که برای معتادان انجام می گردد سم زدایی است، در تفکر معتادان تغییری ایجاد نمی گردد و مهارت چندانی به آنها نمی آموزند. اما در طرح دهکده سلامت تحولی نسبت به مراکز ماده 16 ایجاد می گردد که به جز سم زدایی و نگاه پزشکی به مسئله اعتیاد تا حدی از چرخه بسته ابتدایی فراتر می رود و به نظر از این دیدگاه که به افراد آموزش هایی ارائه می گردد، طرح خوبی است.

نباید مدل زندگی مصنوعی و جدا از جامعه برای معتادان ایجاد گردد

وی در پاسخ به این سوال که آیا ایجاد دهکده سلامت باعث قرنطینه شدن معتادان نمی گردد؟ اینطور پاسخ داد: تجربیات نشان می دهد که نباید یک مدل زندگی مصنوعی و منفک از بقیه جامعه برای معتادان ایجاد گردد. زمانی که معتادان در یک منطقه جمع می شوند، معمولا تخطی از قوانین صورت نمی گیرد و آنها بیشتر قانون را رعایت می نمایند اما این تا زمانی است که آنها در آن منطقه وجود دارند. در واقع در بسیاری از کشورهای دنیا این موضوع تایید شده که برای درمان معتادان باید آنها در بستر جامعه درمان و شرایطی برایشان مهیا گردد تا بتوانند عادات بد را ترک نمایند.

معاون پژوهشی موسسه کادراس ادامه داد: لذا در صورت راه اندازی دهکده سلامت معتادان، این دهکده باید در بطن شهر باشد یا در صورتی که قرار است در منطقه ای مجزا ساخته گردد باید به صورت طرح های پایلوت و آزمایشی آنالیز گردد.

شکست طرح دهکده سلامت در دنیا

نباید برای معتادان جزیره ساخت

وی با بیان اینکه در دهکده سلامت باید شرایط زندگی عادی برای معتادان فراهم گردد، تاکید نمود: نباید در این دهکده اینطور به نظر برسد که جزیره ای برای معتادان ایجاد شده است بلکه باید شرایطی فراهم گردد تا افراد عادی هم در منطقه حضور داشته باشند. حتی تراکم افراد به نحوی باشد که افراد عادی بیشتر باشد. یکی از دلایلی که طرح هایی مانند دهکده سلامت افراد را منزوی می نماید و در دنیا شکست خورده به این علت است که معتادانی که در منطقه ای تجمع داده می شوند، الگوی واقعی برایشان کمتر دیده شده است.

ایزوله نکردن معتادان، رمز پیروزیت این طرح

براتی یادآور شد: مشابه طرح دهکده سلامت در بعضی کشورها اجرا شده، اما آنچه از دهکده سلامت کشورهای دیگر شنیده می گردد این است که ایزوله شدن معتادان وجود نداشته و در بخشی از یک شهر چنین دهکده ای را راه اندازی نموده اند. به طور مثال در هر شهر نیوزلند یک دهکده ایجاد نموده بودند. هرچند تعداد افراد تحت درمان در آن محله ها بالا بود، اما باز هم تراکم افراد سالم در آن محلات بیشتر بود. بعلاوه درخصوص پیروز بودن درمان معتاد در این دهکده گفته شده که در برگرداندن مصرف نمایندگان به جامعه سالم بین 60 تا 70 درصد پیروزیت وجود داشته است، اما باید در نظر گرفت صرفا ایجاد محله های مجزا باعث این اتفاق نشده بلکه آنها بر روی تغییر افکار معتادان، آموزش مهارت های اجتماعی، ارتباطی و شغلی و ارائه تسهیلات اشتغال و ... به معتادان، کار نموده اند.